पुणे शहर आणि पिंपरी-चिंचवडमध्ये वाढत्या वाहतूक कोंडीवर तोडगा काढण्यासाठी पुणे जिल्हा नियोजन समितीने मोठा निर्णय घेतला आहे. आगामी ३० वर्षांसाठी ‘कॉम्प्रिहेन्सिव्ह मोबिलिटी प्लॅन’ (CMP) तयार करण्यात आला असून, यामध्ये मेट्रो मार्ग विस्तार, बस सेवा सुधारणा आणि रस्त्यांच्या पायाभूत सुविधांमध्ये मोठ्या प्रमाणात सुधारणा करण्याचे नियोजन आहे.
प्लॅनमध्ये काय आहे?
या योजनेनुसार, पुण्यातील २० हजार ५५० चौ. मीटर परिसराचा समावेश करण्यात येणार आहे. तसेच, २७६ किलोमीटर लांबीच्या नव्या मेट्रो मार्गिका आणि सहा नवीन बीआरटी कॉरिडॉर उभारण्यात येणार आहेत. यामुळे सार्वजनिक वाहतूक अधिक जलद आणि सोयीस्कर होईल.
पुण्यातील वाहतूक कोंडी का वाढतेय?
पुणे शहर वाहतूक कोंडीत देशात चौथ्या क्रमांकावर आहे. वाहनसंख्या वाढ, बस सेवांचा अभाव, अरुंद रस्ते आणि खराब रस्ते व्यवस्थापन यामुळे ही परिस्थिती उद्भवली आहे. २०२३ मध्ये पुणे RTO मध्ये ३ लाख नवीन वाहनांची नोंदणी झाली. सध्या पिंपरी-चिंचवडमध्ये २३ लाख आणि पुण्यात ४० लाख वाहने आहेत.
मेट्रो मार्गाचा विस्तार
CMP अंतर्गत सध्या अस्तित्वात असलेल्या मेट्रो मार्गांसह १४८ किलोमीटरचा नवीन मेट्रो मार्ग विकसित केला जाणार आहे. याशिवाय, १२८ किलोमीटर लांबीच्या मेट्रो लाइट आणि मेट्रो निओ मार्गिका तयार होतील. यामुळे प्रवास अधिक वेगवान आणि आरामदायक होईल.
नवीन बस मार्ग आणि सुधारणा
पीएमपीएमएलच्या (PMPML) सध्याच्या २०३० बसेसच्या तुलनेत, २०३४ पर्यंत ८,००० बसेस, २०४४ पर्यंत १०,००० आणि २०५४ पर्यंत ११,६०० बसेसची गरज भासणार आहे. या योजनेत ६४१.९० किलोमीटरच्या १८ नवीन बस मार्गांचे नियोजन करण्यात आले आहे.
रेल्वे आणि विमानतळ कनेक्टिव्हिटी
योजनेत पुणे, शिवाजीनगर, चिंचवड आणि तळेगाव रेल्वे स्थानकांसाठी SATIS (स्टेशन एरिया ट्रॅफिक सुधारणा योजना) लागू केली जाणार आहे. पुरंदर येथे प्रस्तावित नवीन विमानतळासाठीही जेजुरी आणि राजेवाडी रेल्वे स्थानके विकसित केली जातील.
नवीन बीआरटीएस कॉरिडॉर
११७ किमी लांबीचे चार नवीन बीआरटीएस मार्ग तयार करण्यात येणार असून, त्यामध्ये रावेत ते राजगुरुनगर, तळेगाव ते गवळी माथा चौक, चांदणी चौक ते हिंजवडी आणि लोणी काळभोर ते केडगाव या मार्गांचा समावेश आहे.
नॉन-मोटाराइज्ड ट्रान्स्पोर्ट (NMT) सुविधा
पादचारी आणि सायकलस्वारांसाठी ३४१ किमी पदपथ आणि २९९ किमी सायकल ट्रॅक विकसित केले जातील. सध्या पुण्यातील सायकल ट्रॅक केवळ ६२ किलोमीटर लांबीचा आहे, जो वाढवून अधिक सुलभ केला जाईल.
कधी होणार अंमलबजावणी?
ही योजना ३ टप्प्यांत राबवली जाणार आहे:
🔹 पहिला टप्पा (२०२४-२०३४) – प्राथमिक पायाभूत सुविधा विकसित करणे
🔹 दुसरा टप्पा (२०३५-२०४४) – वाहतुकीच्या सोयींचा विस्तार
🔹 तिसरा टप्पा (२०४५-२०५४) – पूर्णतः कार्यान्वित वाहतूक आराखडा
पुणेकरांना याचा कसा फायदा होणार?
✅ प्रवासाचा वेळ वाचेल
✅ वाहतूक कोंडी मोठ्या प्रमाणात कमी होईल
✅ सार्वजनिक वाहतूक अधिक वेगवान आणि सुरक्षित होईल
✅ पर्यावरणपूरक आणि टिकाऊ वाहतूक सुविधा उपलब्ध होतील
पुढे काय?
CMP अंतर्गत येत्या काही महिन्यांत प्रकल्पाच्या पहिल्या टप्प्यासाठी निविदा निघतील. सरकार, महानगरपालिका आणि केंद्र सरकारच्या विविध विभागांसोबत समन्वय साधून हा प्रकल्प हाती घेतला जाईल. पुणेकरांची वाहतूक कोंडी दूर करण्यासाठी हा प्रकल्प कितपत यशस्वी ठरेल हे पाहणे महत्त्वाचे ठरणार आहे! 🚆🚍
